Множина складних іменників в італійській мові

Складні іменники – це іменники, які утворюються шляхом сполучення двох (інколи більше) слів. І зазвичай ті, хто вивчають італійську мову мають труднощі з утворенням множини таких іменників. Перш за все тому, що правил її утворення багато, не бракує і винятків з цих правил. До того ж, у залежності від типу іменника закінчення може змінювати або тільки одне з слів які його або  одразу обидва. Багато іменників узагалі не змінюють своєї форми. Як запам’ятати усі ці правила? Про це читайте у статті.

Розділимо складні іменники на три групи:

  • ті, які не змінюють своєї форми у множині;  
  • ті, у яких в множині змінюється тільки друге слово (друга основа);
  • ті, у яких в множині змінюються обидва слова (обидві основи).

А тепер наберіться терпіння і вперед!

Складні іменники в італійській мові, які не змінюються у множині

Зазвичай у множині не змінюються ті складні іменники, у другій основі яких є:

  1. дієслово: il benestarei benestare, il nullaostai nullaosta, il dormivegliai dormiveglia, il parapigliai parapiglia, il saliscendii saliscendi;
  2. прислівник: il sottosoprai sottosopra, il posapianoi posapiano;
  3. іменник у множині або іменник, який не змінєю свою форму у множині: un l’attaccapannigli attaccapanni, il cavatappii cavatappi, la lavastovigliele lavastoviglie, lo schiaccianocigli schiaccianoci, il guardasigillii guardasigilli, il reggicalzei reggicalze, il portaombrelli i portaombrelli, il battipannii battipanni, il segnalineei segnalinee, il guastafestei guastafeste, il portapennei portapenne, il baciapilei bacialie, il rompiscatole i rompiscatole  (якщо говоримо про чоловіків) / le rompiscatole (якщо говоримо про жінок) ecc.

Часто сюди ж відносять і іменники утворені з дієслова + іменника жіночого роду в однині: il battiscopai battiscopa, il saltimbocca i saltimbocca, lo scioglilinguai scioglilingua, il parapioggiai parapioggia, il portafruttai portafrutta, lo spazzanevegli spazzaneve, l‘aspirapolveregli aspirapolvere, il battistradai battistrada, il portacenerei portacenere, il cavalcavia i cavalcavia ecc.

Винятки: il cacciavitei cacciaviti, il salvagentei salvagenti.

До цієї категорії потрапляють і складні іменники у яких рід другої основи відрізняється від роду самого складного іменника. Наприклад:  

  • il centrotavola – іменник чолоівчого роду; складається зі слів “centro”  та “tavola”. Друга основа “tavola” є жіночого роду. Таким чином рід другох основи та складеного іменника відрізняються, тому у множині складний іменник залишається незмінним. На мнодину нам вказує тільки артикль: il centrotavolai centrotavola;
  • il madrelingua – maschile; madre + lingua (жіночий рід). Тому: il madrelingua i madrelingua.

Інші приклади: il crocevia i crocevia, il dopoguerrai dopoguerra, il doposcuolai doposcuola, il sottoscalai sottoscala, il sottobottigliai sottobottiglia, il sottocodai sottocoda, il sottopanciai sottopancia, il retroterra i retroterra ecc.

Складні іменники в італійській мові, у яких у множині змінюється тільки друга основа

Складні іменники формують множину шляхом зміни другої основи у таких випадках:

  1. найскладніший випадок для тих, хто вивчає італійську: звичка, традиція. Йдеться про ті складні іменники, які італійці уже не сприймають як складні і вони утворюють множину за загальними правилами. Ось деякі з них: la banconotale banconote, la ferroviale ferrovie, il palcoscenicoi palcoscenici, il francobolloi francobolli, il pomodoroi pomodori, il surgelatoi surgelati ecc.;
  2. коли складний іменник утворений із двох іменників одинакового роду (ч.р. + ч.р., ж.р. + ж.р.): l’arcobaleno gli arcobaleni, il cavolfiorei cavolfiori, il melogranoi melograni, la madreperlale madreperle, la cassapancale cassapanche ecc.;
  3. коли складний іменник утворений з  прикметника + іменника чоловічого роду: l’altorilievogli altorilievi, il bassorilievo i bassorilievi, il biancospinoi biancospini, il mezzogiornoi mezzogiorni, il nerofumoi nerofumi, l’altopianogli altopiani, il bassopianoi bassopiani ecc.

    Виняток: il purosanguei purosangue (не змінюється), il mezzosanguei mezzosangue (не змінюється), il mezzobustoi mezzibusti (змінюються обидві основи).
  4. коли іменник складається з двох прикметників: il sordomuto / la sordomutai sordomuti / le sordomute, il chiaroscuroi chiaroscuri, il pianofortei pianoforti.
  5. коли складний іменник утворений з дієслова + іменник чоловічого роду або іменник mano: il parafulminei parafulmini, il passaportoi passaporti, il reggisenoi reggiseni, l’asciugamanogli asciugamani, il corrimanoi corrimani, il baciamanoi baciamani; il paramanoi paramani, il grattacapoi grattacapi, il copricapo i copricapi, il copribustoi copribusti, il coprifuocoi coprifuochi, il parafangoi parafanghi, il rompicolloi rompicolli (se parliamo di maschi) / le rompicolli (sa parliamo di femmine), il ficcanasoi ficcanasi / le ficcanasi ecc.;
  6. коли складний іменник утворений з незмінного слова (прислівник чи прийменник) та іменника, який повинен мати то самий рід, що і складний іменник. Наприклад: il sopranome – чоловічий рід; складається з прийменника “sopra” (незмінне слово) та “nome” (чоловічий рід). Рід другої основи “nome” співпадає з родом складного іменника “il sopranome” тому у множині змінюється тільки друга основа: i sopranomi.
    Інші приклади:il soprammobilei soprammobili,  la sovrattassale sovrattasse, il contrordinei contrordini, il dopopranzoi dopopranzi, il sottoacetoi sottoaceti, il lungomarei lungomari, il lungofiumei lungofiumi, il lungolagoi lungolaghi, la soprascarpale soprascarpe, l’anticamera le anticamere, l’intervistale interviste ecc.
    Виняток: il fuoribordoi fuoribordo.

Складні іменники в італійській мові, у яких у множині змінюються обидві основи

Це відбувається у наступних випадках:

  1. якщо складний іменник утворений з іменника чоловічого або жіночого роду  та прикметника: la cassafortele casseforti, il pellerossai pellirossi, il caposaldoi capisaldi, la cartapestale cartepeste, l’acquafortele acqueforti,  il collotortoi collitorti, la casamatta le casematte, la cassafortele casseforti, la terracotta le terrecotte ecc;
  2. складний іменник утворено шляхом сполучення прикметника та іменника жіночого роду aggettivo + un nome femminile: la malalinguale malelingue, la mezzalunale mezzelune; la mezzanottele mezzenotti, la mezzalana  – le mezzelane, la mezzatintale mezzetinte, la mezzamanicale mezzemaniche ecc.

—————————-

І це ще не кінець. Є ще складні іменники, які складаються зі слова “capo” та іменника (“capo” + nome). Про цю групу складних іменників в італійській мові я розповім у наступній статті.

2 comments on “Множина складних іменників в італійській мові

  1. Наталя January 25, 2018

    Вітаю. Через Ольгу Булдіну взнала про ваш сайт. Зацікавилася. Чи можна підписатися на розсилку від вас. Дякую

    1. Elena January 28, 2018

      Привіт Наталіє!
      Мені приємно, що Вас зацікавив мій сайт. Опція підписки буде активна протягом наступних двої тижнів! Сподіваюся побачти Вас серед моїх підписників!

Можливість коментувати відключена.